ลูกไม้มวยไทย
หมายถึง ท่าของการใช้ศิลปะมวยไทยที่แยกย่อยออกไปจากแม่ไม้ มีลักษณะที่ละเอียดอ่อนมากมายหลายอย่าง ซึ่งผู้ฝึกจะต้องผ่านการฝึกหัดแม่ไม้มวยไทยก่อน จึงจะฝึกลูกไม้ให้ได้ดี บูรพาจารย์ผู้ทรงคุณวุฒิได้จัดแบ่งลูกไม้มวยไทยออกเป็น ๑๕ ไม้ ได้แก่
ท่าเอราวัณเสยงา
ฝ่ายรุก
ชกหมัดขวาตรงไปยังหน้าของฝ่ายรับ
ฝ่ายรับ
เอี้ยวตัวหลบหมัดซ้ายไปทางซ้าย ใช้หมัดขวาปัดหมัดซ้ายของฝ่ายรุก พร้อมชกหมัดซ้ายเข้าที่คางของฝ่ายรุกอย่างรวดเร็ว
ท่าบาทาลูบพักตร์
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าชกฝ่ายรับ
ฝ่ายรับ
รีบใช้เท้าขวาถีบไปที่บริเวณหน้าของฝ่ายรุกอย่างรวดเร็ว
ลูกไม้นี้ชิงจังหวะทำก่อน
ท่าขุนยักษ์พานาง
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าชกด้วยหมัดตรงไปที่บริเวณหน้าของฝ่ายรับ
ฝ่ายรับ
ก้าวเท้าเฉียงออกวงนอก หลบหมัดที่ชกมา แล้วก้าวเท้าขวาประชิดตัว มือขวาโอบลำตัวฝ่ายรุกจับทุ่มด้วยสะโพก
ท่าพระรามน้าวศร
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าประชิดตัว ยกศอกคู่หรือศอกเดี่ยวขึ้น กระแทกลงที่แสกหน้าหรือกระหม่อม ของฝ่ายรับ
ฝ่ายรับ
งอเข่าก้มหัวลงเล็กน้อย เพื่อชะลอแรงกระแทก ยกแขนซ้ายขึ้นปกหน้าปะทะศอก ที่กระแทกลงมา พร้อมชกสวนออกไปด้วยหมัดขวา
ท่าไกรสรข้ามห้วย
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าเตะด้วยเท้าสู่ปลายคางของฝ่ายรับ มือทั้งสองตั้งมั่น
ฝ่ายรับ
พลิกตัวหันหลังจากเท้าที่เตะมา พร้อมกับสอดเท้าซ้ายถีบเข้าที่หน้าตักของขาที่ยืนเป็นหลักของฝ่ายรุกทันที
ท่ากวางเหลียวหลัง
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าหา มือทั้งสองตั้งมั่น
ฝ่ายรับ
พุ่งตัวเข้าถีบเท้าขวาในลักษณะถีบข้างจนฝ่ายรุกเอียงเสียหลัก แล้วลดขาที่ถีบลงไปข้างหน้า ยืนเป็นหลัก พลิกตัวตาม เตะด้วยส้นเท้าที่ยอดอก หรือปลายคาง
ท่าหิรัญม้วนแผ่นดิน
ฝ่ายรุก
เตะเหวี่ยงขาขวาหมายที่ซอกคอฝ่ายรับ มือทั้งสองตั้งมั่น
ฝ่ายรับ
เท้าขวาประชิดเข้าหาเท้าที่เตะมา รีบยกแขนขวาท่อนล่างขึ้นรับการเตะของฝ่ายรุก พร้อมกลับหลังหันใช้ศอกกลับตีคางหรือบริเวณใบหน้าของฝ่ายรุกทันที
ท่านาคมุดบาดาล
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าเตะด้วยเท้าขวาหมายซอกคอฝ่ายรับ มือทั้งสองตั้งมั่น
ฝ่ายรับ
ก้มตัวหลบลอดใต้เท้าขวาของฝ่ายรุกที่เตะมา แล้วรีบสอดเท้าขวา ถีบขาพับซ้ายของฝ่ายรุก ทันที
ท่าหนุมานถวายแหวน
ฝ่ายรุก
เดินมวยชกด้วยหมัดขวาตรงไปที่หน้าของฝ่ายรับ
ฝ่ายรับ
ก้าวเท้าขวามาด้านข้าง พร้อมกับใช้หมัดซ้ายปัดหมัดขวาของฝ่ายรุก ย่อตัวลงหลบหมัดตรงฝ่ายรุก สวนกลับด้วยหมัดทั้งสอง เสยเข้าที่คางของฝ่ายรุก
ท่าญวนทอดแห
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าถีบด้วยเท้าขวาไปที่หน้าของฝ่ายรับ มือทั้งสองตั้งมั่น
ฝ่ายรับ
ก้าวเท้าขวาทแยงเฉียงออกวงนอก ใช้แขนขวาปัดขาเบนแรงถีบ แล้วใช้เท้าขวาเป็นหลัก พลิกตัวเตะสวนขึ้นด้วยเท้าซ้ายเข้าที่พับในของฝ่ายรุกทันที
ท่าทะแยค้ำเสา
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าเตะด้วยเท้าขวาที่ซอกคอฝ่ายรับ มือทั้งสองตั้งมั่น
ฝ่ายรับ
ก้าวขาเฉียงไปทางขวาเล็กน้อย ตั้งแขนซ้ายกันเท้าที่เตะมา ย่อตัวลงพลิกตัวเล็กน้อย ถีบด้วยเท้าซ้ายไปที่ขาซ้ายที่ยืนเป็นหลัก ของฝ่ายรุกให้หงายหลังล้มลง
ท่าหงส์ปีกหัก
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าชกด้วยหมัดขวาตรงไปที่ใบหน้าของฝ่ายรับ มือซ้ายตั้งมั่น
ฝ่ายรับ
ก้าวเท้าซ้ายเข้าประชิดตัว แล้วใช้แขนซ้ายปัดหมัดให้เบนออก กระแทกศอกขวาเข้าที่หัวไหล่ขวาของคู่ต่อสู้
ท่าฝานลูกบวบ
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าชกด้วยหมัดขวาตรงไปที่ใบหน้าฝ่ายรับ มือซ้ายตั้งมั่น
ฝ่ายรับ
ก้าวเท้าขวาทแยงเข้าวงใน ใช้แขนซ้ายปัดหมัดให้เบนออก พร้อมกับใช้ศอกเสยเข้าที่ปลายคางของฝ่ายรุกทันที
ท่าสักพวงมาลัย
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าชกด้วยหมัดขวาตรงไปที่ใบหน้าของฝ่ายรับ มือซ้ายตั้งมั่น
ฝ่ายรับ
ก้าวเท้าขวาประชิดตัว ใช้แขนซ้ายปัดหมัดให้เบนออก กระแทกศอกขวาเข้าที่ยอดอกของคู่ต่อสู้
ท่าเถรกวาดลาน
ฝ่ายรุก
เดินมวยเตะสูง หรือยืนในลักษณะเท้ายืนคู่
ฝ่ายรับ
เดินมวยเข้าหาในระยะที่เตะกวาดได้พร้อมกับก้มตัวลง ให้เท้าของฝ่ายรุกเตะผ่านศีรษะไป แล้วเตะกวาดไปที่เท้าซ้ายที่ยืนอยู่ของฝ่ายรุกอย่างสุดแรง ถ้ายืนจดมวย ให้เตะกวาดขาที่อยู่ข้างหน้า